Een asteroïde met een diameter tussen de 42 en 94 meter vloog onlangs wel heel dicht langs de aarde. Wetenschappers hebben de kolos bovendien niet gespot totdat ze onze planeet al was voorbijgevlogen.
Asteroïde 2021 SG vloog op 16 september veilig voorbij de aarde op een afstand van zo’n 246.000 kilometer. Dat klinkt misschien als een grote afstand, maar in astronomische termen is het dat zeker niet. Aangezien de aarde zelf aan zo’n 107.000 kilometer per uur doorheen ons zonnestelsel beweegt, beschouwen veel astronomen afstanden van deze grootorde als klein.
Het heeft dus niet veel gescheeld of 2021 SG had de aarde kunnen raken. Astronomen detecteerden het gevaarte trouwens voor het eerst op 17 september, een dag na haar rakelingse vlucht langs onze planeet.
New-found asteroid #2021SG is some four times larger than the Chelyabinsk meteor that blasted 6 Russian cities with a shockwave in 2013. But 2021 SG didn't hit. It just passed close. Why didn't astronomers spot it earlier? https://t.co/bPSs0Y2a2k
📸 Stellarium pic.twitter.com/GtRI381tsl
— EarthSky (@earthskyscience) September 21, 2021
Wat het voorval opvallend maakt is dat wetenschappers pas na de feiten doorhadden wat er is gebeurd. Dat komt omdat de asteroïde vanuit de richting van de zon kwam, wat ervoor zorgde dat ze onzichtbaar bleef totdat ze ons al voorbij was gevlogen.
Dergelijke objecten, zoals de befaamde Chelyabinsk meteoor, baren astronomen veel zorgen. De meeste asteroïden die door ruimteagentschappen worden gedetecteerd komen vanuit de buitenranden van ons zonnestelsel, waarbij de verblindende glans van de zon geen rol kan spelen. Objecten die moeilijker te detecteren zijn, zoals 2021 SG, kunnen de aarde zonder waarschuwing raken.
Grote broer van Chelyabinsk
42 tot 94 meter klinkt misschien niet enorm groot als je ze vergelijkt met de asteroïde die de dinosauriërs uitroeide. Wetenschappers schatten namelijk dat die groter was dan Mount Everest. Toch valt een asteroïde als 2021 SG niet te onderschatten. Toen in 2013 een kleinere meteoor ontplofte boven Chelyabinsk, een stad in Rusland, was de schade aanzienlijk. Hoewel dat object maar een diameter van twintig meter had en de aarde zelfs niet raakte -ze ontplofte in de atmosfeer- was de ravage enorm.
Toen de meteoor in aanraking kwam met de atmosfeer, ontbrandde ze in een vuurbal feller dan de zon die zichtbaar was tot 100 kilometer ver. En hoewel de atmosfeer het merendeel van de ontploffing absorbeerde – een ontploffing die overigens tientallen keren sterker was dan de atoombom die op Hiroshima werd gegooid – raakten meer dan 1.500 mensen gewond. De schokgolf vernietigde ramen en zelfs gebouwen in zes steden in Rusland. Omdat de meteoor op een hoogte van zo’n 30 kilometer ontplofte viel de schade nog relatief gezien mee. Een groter object, zoals 2021 SG, zou aanzienlijk meer ellende kunnen veroorzaken.
Tunguska: een waarschuwing uit het verleden
Om een duidelijker beeld te kunnen schetsen van de potentiële schade die 2021 SG had kunnen aanrichten, moeten we terugkijken naar de impact in Tunguska, Siberië uit 1908. Wetenschappers hebben berekend dat er toen een meteoor van ongeveer 100 tot 200 meter ontplofte in de atmosfeer. Bij die ontploffing kwam er volgens schattingen evenveel energie vrij als bij 185 Hiroshimabommen.
80 miljoen bomen in een gebied van ongeveer 2000 vierkante kilometer sneuvelden. Volgens getuigen barstte de lucht in twee, waarna een licht vele malen feller dan de zon de horizon vulde. Een man die zich op zestig kilometer van de ontploffing bevond vertelde dat de lucht zo heet werd dat het voelde alsof zijn kleren vuur hadden gevat. Op miraculeuze wijze zijn er naar verluid geen dodelijke slachtoffers gevallen, maar omdat de ontploffing in een afgelegen gebied van Siberië gebeurde kan dat niet worden bevestigd.
Als een meteoor zoals die uit Tunguska boven een bevolkt gebied zou ontploffen zou het een compleet ander verhaal zijn. Er zouden tientallen of zelfs honderden duizenden mensen kunnen sneuvelen. Voorlopig moeten we ons echter geen zorgen maken. Volgens wetenschappers raakt een meteoor zo groot als deze gemiddeld om de drie eeuwen de aarde.
