Wetenschappers pleiten voor een plan, waarin de overheid duidelijke doelstellingen opstelt en de maatregelen duidelijk communiceert. Ze verwijzen daarbij naar de Duitse situatie, waar ze in verhouding minder besmettingen hebben.
In een blogpost pleiten wetenschappers zoals Pierre Van Damme, Marc Van Ranst en Emmannuel André voor een betere aanpak in de strijd tegen het coronavirus. Nadat gezondheidseconoom Lieven Annemans de interpretatie van de besmettingscijfers in twijfel trok, schept de groep wetenschappers klaarheid. “In de week van 6 tot 12 september werden 199.254 testen uitgevoerd, waarvan 5850 positief, dus met een positiviteitsratio van 2,936%. In de week van 13 tot 19 september werden 247.477 testen uitgevoerd, waarvan 9792 positief, dus met een positiviteitsratio van 3,957%. Mocht slechts het aantal testen toegenomen zijn, maar niet de positiviteit, dan hadden we slechts 7266 positieve testen gezien de jongste week”, leggen ze uit in de blogpost.
70% van de verspreiding in dichte kring
Ze wijten de huidige opflakkering aan de dalende motivatie om de maatregelen op te volgen, tezamen met de terugkeer van vakantie, het heropenen van de scholen, met meer mensen op het openbaar vervoer, naschoolse activiteiten, sportclubs, enz. In Duitsland zag het Robert Koch Instituut – de Duitse equivalent van Sciensano- hetzelfde gebeuren, en merkte op dat 50% van de geregistreerde gevallen in de twee weken daarvoor in het buitenland waren geweest. De wetenschappers waarschuwen er dan ook voor dat de verspreiding van het virus zich in de dichte kring voordoet, zo heeft Nederlands onderzoek van het RIVM uitgewezen dat 70% van de verspreiding zich voordoet binnen huishoudens, familie of vrienden- en kennissenkringen.
Terwijl we begin juli nog te kampen hadden met ‘slechts’ 85 besmettingen per dag, zijn we de nieuwe opflakkering gestart met 400 besmettingen per dag. Ook de positiveitsratio ligt hoger (4% voor België op 23 september, ten opzichte van 0,85% tussen mei en eind juni), leggen ze uit. Ondertussen blijf het aantal besmettingen verder stijgen. Zo rapporteerde Sciensano op 16 september 1.941 bevestigde besmettingen. Een week eerder, op 9 september, waren dat er 1.023.
Overbelasting
Ze waarschuwen dan ook voor een overbelasting van de eerstelijnszorg bij een verdere stijging. “We zien vandaag dat de eerstelijnszorg aan de maximumcapaciteit zit, en dus zeer snel de rol zal moeten lossen. Daarbij komt dat er geen zomerrust was, en dat we nog niet eens aan de typische winterpiek zitten, al laat de monitoring van bovenste luchtweg infecties een piek zien die niet normaal is voor deze tijd van het jaar.” Ook de contact tracing krijgt het steeds moeilijker en ook de wachttijd voor testresultaten neemt opnieuw toe, wat volgens de groep zou wijzen op een verzadiging van de capaciteit. “Eens de capaciteit van een of meer defensielijnen wordt overschreden, beginnen we blind te varen”, zeggen ze.
Ook het toenemend aantal ziekenhuisopnames is zorgwekkend. Terwijl de laatste week van augustus nog 103 opnames telde, is dat de jongste weken gestegen naar 315 opnames. Ze waarschuwen dan ook dat hoe meer het virus circuleert, hoe moeilijker het wordt om kwetsbare groepen, zoals bejaarden te beschermen. Zo is er al een toename in aantal besmettingen bij de 60-79 jarigen, maar ook bij de 80+ jarigen, een groep die snel in het ziekenhuis terechtkomt. In Spanje en Frankrijk zagen ze de ratio overlijdens ten opzichte van de bevestigde gevallen ook na verloop van tijd toenemen.
En dan zien we wel
De wetenschappers hekelen dan ook het gebrek aan ambitie en planning van de politieke leiders: “Waar we voor pleiten is dat er een duidelijk doel wordt gesteld, niet enkel ‘de curve ombuigen en dan zien we wel…’” Ze verwijzen daarbij naar de Duitse situatie, waarbij snel maatregelen werden ingevoerd en duidelijk en regelmatig wordt gecommuniceerd door de bondskanselier. Duitsland telt in verhouding minder besmettingen dan ons land, terwijl ongeveer dezelfde maatregelen gelden.
Ze pleiten er dan ook voor om te streven naar een niveau van viruscirculatie dat we haalbaar vinden en we die met duidelijke en goed begrepen maatregelen proberen te bereiken. Daarbij moet het volgens de wetenschappers kunnen om bepaalde maatschappelijke doelen voor ogen te houden, zoals het zo goed mogelijk openhouden van de scholen, de gezondheidszorg draaiend te houden, ouderen te beschermen en economische sectoren zo goed mogelijk te laten functioneren. Ze vinden verdere versoepelingen dan ook ongepast: “Als we ervoor kiezen om de viruscirculatie te verminderen, is het gevolg dat we geen maatregelen versoepelen, maar eerder overwegen tot waar we ze willen aanscherpen en hoelang we ze willen handhaven om te vermijden dat het systeem – testcapaciteit, tracing, eerstelijn, ziekenhuis capaciteit – overbelast geraakt en er een vicieuze cirkel ontstaat.”
